دست يافتن به هر هدف مطلوب در صورتي ميسّر است كه منطق لازم آن شناخته و شيوه‌ي مناسب آن به كار برده شود. بر همين اساس نقد افكار و نظريات نيز ممكن نيست، مگر اين كه منطق و شگردهای صاحبان آن تفكر شناخته شود تا بتوان با شيوه‌ي مناسب آن با آن مقابله نمود. بنا بر اين در درجه‌ي اول بايد به شناخت پرداخت. همچنين سرمايه گذاري براي مقابله‌ي با يك اندیشه و نظریه‌ی باطل نيز بستگي به شناخت تأثيرات آن تفكر دارد. تهاجم نص‌زدگی که اخباریون نسخه شیعی آن هستند نیز از این امر مستثنا نیست. پیش از این در فصل «ويژگي‌ها و ضوابط حرکتهاي ادراکی» از بحث «گام به گام در جستجوی صلح» با گامهای کلی حرکت تدافعی آشنا شدیم. گام نخست «تفکیک تهاجم واقعی از تهاجم نمایی بود که شامل عناوین زیر بود: 1ـ تفكيك دفاع و ارشاد؛ 2ـ بازيابي وضعيت واقعي در دو مرحله‌ی الف‌ـ همگون سازي قالب با انگيزه و ب‌ـ تبديل تهاجم به پرسش. با این فرض که تهاجم را پذیرفته‌ایم، دیگر نیازی به تطبیق این گام در نوشتار حاضر وجود ندارد. هر چند به گمان این کوچکترین توجه تفصیلی دوباره به تمامی گامهای حرکت تدافعی در بحث یاد شده بسیار بایسته و شایسته است. و اما سایر گامها: بخش اول...

اگر «خردمندی» را عمده‌ترين ويژگی انسان بدانيم، «عقل‌گرايی» رقم می‌خورد.
«عقل‌گرايی» واقعی، نياز به وحی را رقم می‌زند و پای «نص‌گرايی» را به ميان می‌آورد.
«عقل‌گرايی» واقعی با «نص‌گرايی» واقعی، نه تنها هيچ مشکلی با هم ندارند، بلکه هر يک مکمِّل ديگری است و با فقدان هر يک، کمال واقعی و سعادت حقيقی انسان ناشدنی می‌گردد.
اما فاجعه‌ای که اتفاق افتاده، جدا سازی اين دو است…
احيانا ريشه‌ی خردمندانه «نص‌گرايی» می‌خشکد و از وحی، جز پوسته‌ای باقی نمی‌ماند. با شيفتگی به پوسته‌ی بی‌ريشه‌ی وحی، ديانت دچار بيماری نص‌پرستی و «نص‌زدگی» می‌شود.
عمده‌ترين آفت ديانت، «نص‌زدگی» است و حاصل آن هم حذف يا کم رنگ ساختن خرد، در ساحت دين است…
نسخه‌ی شيعی «نص‌زدگی»، همان تفکر «اخباری» است و «وهابيت» نيز نسخه‌ی سنی «نص‌زدگی» است.
اين دو فرقه، هزينه‌ی سنگينی را بر «اسلام کامل» تحميل کرده و همچنان می‌کند…
ساحت برخی از دانشمندان اخباری پاک‌تر از این است که برخی جاهلانه‌ها و ظالمانه‌ها و… به آنها نسبت داده شود…
طبقه سومی از اخباریون هم هستند که نه واقعا فقیه و دانشمند هستند و نه هم از علما شمرده می‌شوند. بیشتر جاهلانه‌ها و ظالمانه‌ها و… در این طبقه دیده می‌شود…
کانون لجاجتها و عنادها و جهالتها بیشتر طبقه سوم هستند که متأسفانه به خاطر حب ریاست و…، میداندار و میاندار جریانات اخباری‌گری هم هستند.
با تأکید مجدد بر مستند بودن تمامی آن چه پیش رو دارید و نیز شرمساری از ساحت اخباریون اهل تقوا و ورع این میز را می‌گشاییم.

اصطلاح «نص‌گرایی» در دو حوزه‌ی کاملا متفاوت به کار رفته است:
اصطلاح نخست «نص‌گرایی» در مقابل استقلال خرد و استغنای از وحی است.
این معنی از «نص‌گرایی»، امری مسلم و غیر قابل خدشه است.
از این مطلب مهم و عقلی با تعبیر «توقیفیت دین» یاد می‌شود…
اصطلاح دوم «نص‌گرایی» بر اساس دایره منابع و مستنداتی است كه در احكام الهی مورد اعتماد قرار می‌گیرد.
برخی، مستندات احكام الهی را منحصر به احادیث و روایت می‌دانند كه اصل این مطلب مشكلی ندارد.
اما تعریفی که از منابع وحی (روایات و احادیث) ارایه داده می‌دهند منحصرا شامل مطالبی است كه عین لفظ روایت (تأكید می‌كنم عین لفظ روایت) آن را بیان كند. این اصطلاح دوم «نص‌گرایی» است.

در بحث «دفاع از کدامين دين؟!» چنين گذشت: به باور اين بنده ديني كه بتوان صد در صد از عقلانيت آن دفاع كرد، منحصر به اسلام كامل است، و اسلام واقعي نيز در تشيع متبلور است، و استمرار حيات تشيع حقيقي را نيز جز در حوزه‌هاي علميه (با تمام كاستي‌هاي بسيار تلخ و فاجعه بار آن) نمي‌توان يافت. اصول اساسيِ دينِ اسلامِ كامل عبارتند از: الف‌ـ عقل و وحي (يَا هِشَامُ إِنَّ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حُجَّتَيْنِ حُجَّةً ظَاهِرَةً وَ حُجَّةً بَاطِنَةً فَأَمَّا الظَّاهِرَةُ فَالرُّسُلُ وَ الْأَنْبِيَاءُ وَ الْأَئِمَّةُG وَ أَمَّا الْبَاطِنَةُ فَالْعُقُول‏…) ب‌ـ ميراث وحي نيز كتاب و عترت است (إِنِّي تَارِكٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ مَا إِنْ تَمَسَّكْتُمْ بِهِمَا لَنْ تَضِلُّوا بَعْدِي كِتَابَ اللَّهِ وَ عِتْرَتِي أَهْلَ بَيْتِي وَ إِنَّهُمَا لَنْ يَفْتَرِقَا حَتَّى يَرِدَا عَلَيَّ الْحَوْضَ…) ج‌ـ عِدلِ تفكيك ناپذير وحي، يعني عترت، همان مفسّر معصوم وحي (كتاب) است بنا بر اين پشتوانه‌ي فرياد عقلانيت دين، در تمامي كرانه‌هاي جهان، و در تمامي افقهاي تاريخ، اين سه ويژگي منحصر اسلام (يعني عقل، وحي و مفسر معصوم وحي) است، ويژگي‌هايي كه در هيچ مكتب الهي و بشري ديگري جز اسلام كامل (اسلام شيعي) نمي‌توان آن را...